Archeologische vondsten langs het Boterdiep
Sinds januari 2025 werkt Schagen Infra, samen met De Boer & De Groot en opdrachtgever gemeente Het Hogeland, aan de herinrichting van het gebied rondom het Boterdiep in Bedum. Omdat er veel partijen betrokken zijn en er veel belangen spelen, wordt het project in een bouwteam uitgevoerd. Tijdens de werkzaamheden voerden archeologen van Movares het archeologisch onderzoek uit. Voor een project als dit is dit vaak een extra uitdaging. Want archeologie kost tijd en geld. Toch zien wij dit als een kans om de geschiedenis van Bedum zichtbaar te maken en mee te nemen in ons project. We zijn trots op de succesvolle samenwerking binnen het bouwteam en vinden het leuk om een kijkje te geven in de bijzondere archeologische vondsten.
Sloten en tichelkuilen
Op verschillende plekken werden sloten ontdekt, van de middeleeuwen tot ongeveer 1800. Daarna werd de Molenweg ingericht zoals we die nu kennen. Daarnaast vonden archeologen tichelkuilen. Dit zijn putten waar klei werd gewonnen voor bakstenen en dakpannen. Deze dateren uit de 17e eeuw en liggen in het westelijke deel van de Molenweg.
Dijksloten en fundamenten
Uit de 19e eeuw is een dijkslot gevonden. Dit was een watergang langs de dijk die het waterpeil regelden en de dijk sterk hielden. Ook werden fundamenten van twee huizen ontdekt. Opvallend: deze huizen staan niet op oude kaarten of tekeningen. Ze zijn dus nieuw voor de geschiedenis van Bedum.
Bijzondere vondsten: van zwaan tot ring
Bij de resten van de dijk en dijksloot kwamen opvallende objecten naar boven. Het meest bijzondere was een halsband van een zwaan, met de letters R.A.L. Dit was waarschijnlijk een afkorting van de naam Roelof Arend Lanting (1844). In de 19e eeuw werden zwanen vaak gehouden als voedselbron, vooral door de hogere klasse. De halsband liet zien dat deze zwaan speciaal was gemarkeerd voor consumptie, wat destijds een statussymbool was. Ook beschermde de band het dier tegen stropers. Zo wist iedereen dat deze zwaan niet zomaar gevangen mocht worden.
Daarnaast werd een gouden damesring gevonden, waarschijnlijk uit de 17e of 18e eeuw. Een klein, maar bijzonder sieraad dat veel vertelt over de mensen die hier vroeger woonden.
Sporen van dagelijks leven
Archeologen vonden ook sporen van het dagelijks leven: middeleeuwse kogelpotten, een damverbinding van de molen en natuurlijke veenlagen. Aan de oostzijde van het terrein kwamen resten van een leerlooierij uit de 16e eeuw tevoorschijn. Hier zijn veel schoenen, stukken leer en hoornpitten van runderen gevonden. Dit laat zien welke ambachten er vroeger in Bedum werden uitgevoerd.
Verleden en toekomst
De vondsten vertellen een verhaal over honderden jaren bewoning en bedrijvigheid langs het Boterdiep. Van middeleeuwse landbouw tot 19e-eeuwse ambachten, van statusobjecten tot gebruiksvoorwerpen. Dankzij het Bouwteam Boterdiep – Schagen Infra, De Boer & De Groot en opdrachtgever gemeente Het Hogeland – kunnen we deze archeologische vondsten combineren met ons werk aan het gebied. Zo verbinden we verleden en toekomst: het nieuwe Boterdiepgebied wordt niet alleen functioneel en mooi, maar vertelt ook het verhaal van de geschiedenis van Bedum.
Nu de archeologische opgraving is afgerond, gaat het Bouwteam Boterdiep verder met de uitvoering van het project. Het gebied krijgt een frisse, toekomstbestendige uitstraling. Zo werken we stap voor stap aan een mooi en veilig Boterdiepgebied voor de bewoners van Bedum.